.
Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych 9 lutego 2009 roku w kategorii mięso świeże oraz produkty rolne
Salceson kurozwęcki
Charakterystyka produktu
Wygląd
Salceson ma tradycyjny kształt i wygląd nadany przez ścianki żołądka wieprzowego, w którym jest wytwarzany. Z obydwu stron osłonki z żołądka są związane nicią bawełnianą lub lnianą.
Kształt
Kształt salcesonu na przekroju jest elipsowaty, z widocznymi kawałkami mięsa ozorkowego, chrząstek i niewielkimi, praktycznie niewidocznymi kawałkami tłuszczu.
Barwa
Na zewnątrz salceson kurozwęcki charakteryzuje się barwą od białego przez beż i róż do ciemnego brązu, nadaną przez powłokę żołądka wieprzowego. Na przekroju barwa jest marmurkowata, charakterystyczna dla salcesonu z dużą ilością mięsa ozorkowego.
Konsystencja
W dotyku jest sprężysty, kroi się swobodnie na plastry grubości 3-4 mm, konsystencja jest zwięzła.
Smak i zapach
Produkt ma niepowtarzalny mięsny smak i aromat, nadany prze odpowiednie skomponowanie proporcji przypraw, głównie pieprzu i ziela angielskiego oraz soli.
Inne dodatkowe informacje
Salceson kurozwęcki jest wyrobem podrobowym. Produkowany w Kurozwękach przez rodzinę Mazurów. Produkt zawiera dużo białka zwierzęcego, łatwo przyswajalnego (gotowane mięso i chrząstki) oraz tłuszcze. Nadaje się do przechowywania krótkotrwałego w lodówce (7-10 dni) oraz do zamrażania.
Tradycja oraz historia pochodzenia
Salceson kurozwęcki zaczął wytwarzać ok. roku 1950r. Jan Kałamaga – ojciec Małgorzaty Mazur, który terminował u znanego w tym terenie masarza Stanisława Kuracińskiego, a następnie mając 20 lat już sam wyrabiał wędliny. Pracując w GS w Kurozwękach wyrabiał między innymi salceson. Miał specyficzne wyczucie smaku, dotyczące głównie przyprawiania wędlin, w tym salcesonu. Z czasem okoliczni gospodarze, przy uboju gospodarczym korzystali z pomocy J. Kałamagi. Stąd salceson zaczął być znany i doceniany w całej okolicy. Zaczęto do niego dodawać więcej masy ozorkowej i odtąd był jeszcze smaczniejszy. Zmienił się również jego wygląd na przekroju. Był bardziej marmurkowy, apetyczny, różowy. Przy wykonywaniu pracy, związanej z wytwarzaniem salcesonu pomagali członkowie rodziny – żona, córka i zięć. Od 1983 roku Jan Kałamaga przyuczył do samodzielnego wyrabiania salcesonu swojego zięcia Stanisława Mazura, który wyrabia go okazjonalnie do dzisiaj – szczególnie z okazji świąt, spotkań i uroczystości rodzinnych. Przepis na wytwarzanie salcesonu można znaleźć między innymi w książce „Przetwory w gospodarstwie domowym” K. Pyszkowskiej, gdzie czytamy podobny przepis jak podawany przez wytwórców salcesonu kurozwęckiego. Wytwarza się go z głowizny, ozorków, serca, golonki, oraz przyprawia się solą, pieprzem, zielem angielskim. Po ugotowaniu i przestudzeniu podroby obiera się i kroi na kawałki oraz zalewa się wywarem, w którym się gotowały . Następnie tak przygotowaną masę wkłada się do wcześniej przygotowanego żołądka wieprzowego i pozostawia do wystudzenia w chłodnym miejscu. Po 10-12 godzinach salceson nadaje się do spożycia.
