Opłaty za korzystanie ze środowiska są jednym z instrumentów finansowych ochrony środowiska.
Ponoszą je wszyscy ci, którzy korzystają ze środowiska, poprzez wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pobieranie wód podziemnych lub powierzchniowych i składowanie odpadów.
Obowiązek ten dotyczy również osób fizycznych, jeśli osoby te korzystają ze środowiska w zakresie wymagającym pozwolenia.
Wpływy z opłat za korzystanie ze środowiska, są dochodami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz budżetów powiatów i budżetów gmin.
Środki te przeznaczone są min. na wspieranie inicjatyw ekologicznych, dotowanie realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych chroniących środowisko oraz akcji informacyjno-edukacyjnych zwiększających świadomość ekologiczną społeczeństwa.