Roślina trudna do zwalczenia, rozprzestrzenia się w bardzo szybkim tempie, powoduje rozległe i zagrażające życiu oparzenia, przyczynia się do degradacji środowiska naturalnego. Jak rozpoznać barszcz Sosnowskiego i co zrobić, gdy spotkamy go na swojej drodze?
Barszcz Sosnowskiego jest często mylony z wyrośniętym koprem, jednak różnice w wyglądzie obu roślin są znaczące. Przede wszystkim koper to roślina, która osiąga nie więcej niż 75 centymetrów wysokości, z kolei barszcz – w ciągu jednego sezonu – osiąga rozmiar do 4-5 metrów. Cechą charakterystyczną niebezpiecznej rośliny są białe kwiatuszki, które tworzą parasol o średnicy 50 centymetrów. Koper z kolei posiada malutkie, żółte kwiatuszki. Barszcz Sosnowskiego to bylina o łodygach pustych w środku, pokrytych w dolnej części fioletowymi plamkami, a także o liściach o średnicy około 150 centymetrów. Jak odróżnić barszcz od innych roślin pokazuje tekst zamieszczony tutaj.
Dlaczego barszcz parzy?
Wszystkie części tej rośliny zawierają w sobie olejek eteryczny, który zawiera m.in. furanokumaryny, które chronią roślinę przed owadami i chorobami. Związek ten stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego, ponieważ wysokie powinowactwo do DNA człowieka sprawia, że łatwo łączy się z DNA komórek skóry powodując, co skutkuje ich obumieraniem.
Na skalę oparzenia ma wpływ ilość olejku, który miał kontakt ze skórą, intensywność ekspozycji na światło (promienie ultrafioletowe przyspieszają i nasilają proces łączenia się furanokumaryn z DNA). Istostny jest fakt, że furanokumaryny są emitowane do otoczenia, dlatego mogą osadzać się na skórze nie tylko w bezpośrednim kontakcie, ale także poprzez powietrze, co ma miejsce w upalne, wilgotne dni. Wdychanie olejków eterycznych może powodować bóle i zawroty głowy oraz nudności.
Barszcz Sosnowskiego pochodzi z Kaukazu, szczególnie z centralnej i wschodniej części. Naturalnie pojawia się także na północno-wschodnich krańcach Turcji. Do północno-zachodniej Rosji roślina trafiła w 1947 roku, gdzie – po kilkuletniej hodowli –został uznany za wartościową roślinę pastewną. Do Polski został sprowadzony pod koniec lat 50-tych XX wieku jako obiecująca roślina paszowa. W kraju barszcz Sosnowskiego najchętniej uprawiany był na Podhalu, Podkarpaciu i Przegórzu Sudeckim. Po porzuceniu uprawy gatunek zaczął rozprzestrzeniać się samorzutnie i od tego czasu jego liczebność i rozprzestrzenianie się bezustannie wzrasta.
Mapy występowania barszczu Sosnowskiego w całej Polsce oraz dodatkowe informacje na temat rośliny można znaleźć na stronie www.barszcz.edu.pl. Informacje tam zawarte zostały opracowane przez Pracownię Stosowanej Ekologii Roślin Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania w Warszawie. Aktualności dotyczące występowania tej niebezpiecznej rośliny są także zamieszczane na facebook'owym profilu BARSZCZ SOSNOWSKIEGO I BARSZCZ OLBRZYMI W POLSCE.
Zauważony barszcz Sosnowskiego należy zgłosić pod całodobowy numer alarmowy straży miejskiej 986.