Szlak przystępny, ale wrażeń nie brakuje

Początkowo tajemnicza, ale z czasem coraz bardziej gościnna rzeka, coraz szerszym nurtem niosła kajaki, choć wciąż próbowała naszych sił rzucając nam (dosłownie) kłody pod nogi. Opływaliśmy konary i zwalone, niedawnymi wichurami, drzewa. Przedzieraliśmy się przez gałęzie, bystrza, płycizny. Czasem napotykaliśmy innych wodniaków, wyczerpanych zmaganiami z naturą (...). Ale my byliśmy twardzi. Nie rezygnowaliśmy mimo bólu dłoni, rąk czy pleców.

To fragment relacji Joanny Kardy, jednej z uczestniczek spływu po Nidzie im. Melchiora Wańkowicza (całość tutaj).

 

Kajaki - sport dla aktywnych i spragnionych kontaktu z naturą

 

Nie zawsze jest lekko i przyjemnie, ale ci, którzy kochają Nidę i nie lubią się łatwo poddawać, spływają kilkadziesiąt razy w roku. Klub Wodny Nida skupia obecnie około 50 osób. Dla prawdziwych entuzjastów kajakarstwa sezon trwa cały rok, chyba że jest rzeczywiście niebezpiecznie, czyli wtedy, kiedy spływa kra. A zimą wiosło może ważyć nawet 80 kilogramów.

 

  

Świętokrzyskie jest idealnym miejscem do uprawiania kajakarstwa turystycznego

 

– Szlak wodny Nidy to trochę wirtualne pojęcie, nie został on nigdy oznakowany, bo nie ma po co – nie można się na nim zgubić. Kajakarstwo turystyczne można uprawiać w całym dorzeczu Białej i Czarnej Nidy, również średnio zaawansowani sobie tam poradzą. Natomiast od Pińczowa do Nowego Korczyna to odcinek do pływania również dla kajakarzy niedoświadczonych, a nawet z dziećmi – mówi Sebastian Motyl, prezes Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Busku-Zdroju i członek Klubu Wodnego Nida. – Na naszych spływach pływają nawet dzieci od czwartego roku życia, są to po prostu dzieci naszych klubowiczów – dodaje.

 

Spływają śladem Melchiora Wańkowicza

Tradycje kajakarskie w Polsce sięgają okresu międzywojennego. Na Ponidziu ten sport zaczął się rozwijać w latach pięćdziesiątych XX wieku. Pierwsi kajakarze pływali na drewnianych kajakach. Stanica znajdowała się wówczas w Wiślicy, od 1964 roku jest w Nowym Korczynie. W latach sześćdziesiątych powstał Klub Wodny Nida, który przez następne kilkanaście lat był jednym z najprężniej działających w Polsce.

Przez wiele lat klub współorganizował słynne dziesięciodniowe spływy Nidą i Wisłą im. Adolfa Dygasińskiego, a obecnie spływy im. Melchiora Wańkowicza odbywające się Górną Nidą.

Wańkowicz jest patronem spływu organizowanego przez Klub Wodny Nida

 

Wańkowicz, znany polski pisarz i reportażysta był wielkim miłośnikiem kajakarstwa. Spływ, który w latach trzydziestych odbył z córką Martą swoim kajakiem "Kuwaka" po jednej z mazurskich rzek opisał w powieści "Na tropach smętka". Wiadomo, że w słynnej "Kuwace" przepłynął również szlak  Wierną Rzeką i Górną Nidą aż do Pińczowa. Wspomina o tym m. in. w wywiadzie-rzece z Krzysztofem Kąkolewskim "Wańkowicz krzepi".

 

Blisko natury. "Tutaj są lwy"

– Kontakt z naturą rzeczywiście trudno odnaleźć, kiedy na rzece są tysiące ludzi. Pod tym względem Nida jest wyjątkowa – mówi Sebastian Motyl, który na swoim pierwszym spływie był w wieku pięciu lat.

 

  

Wierna Rzeka latem i jesienią. To lewy dopływ Białej Nidy. Stąd zaczynał się szlak spływu Melchora Wańkowicza w lecie 1956 roku

 

Nida w okolicach Krzyżanowic. Rzeka jest lewym dopływem Górnej Wisły. Początek bierze w miejscowości Brzegi koło Chęcin, gdzie Biała Nida łączy się z Czarną.

 

Ponidzie to dzika i mało znana kraina. Dawni kartografowie oznaczyliby ją zapewne białym kolorem i napisem "Hic sunt leones" (czyli „Tutaj są lwy": dzicz - jednym słowem).

To znów wrażenia Joanny Kardy ze spływu. Lwy są oczywiście metaforą, ale ziarno prawdy jest w tej przenośni. Można tu spotkać bardzo rzadkie gatunki roślin i zwierząt. W dolinie rzeki znajdują się siedliska wielu gatunków ptaków wodnych, niespotykanych w innych częściach kraju, objęte ochroną w ramach programu Natura 2000. Na terenie Niecki Nidziańskiej ukształtowanej w skałach gipsowych znajdują się trzy parki krajobrazowe i kilka rezerwatów przyrody.

– Znam każdy meander, każdy zakręt tej rzeki, chociaż ona co roku zmienia trochę swoje oblicze. Atrakcją jest dość duża populacja bobrów w tym rejonie, kilkadziesiąt par lęgowych, które na stałe zagnieździły się nad Nidą i z roku na roku współtworzą ten krajobraz rzeki – mówi Sebastian Motyl.

 

Po drodze…

... nie tylko wspaniałe krajobrazy. Miejscowości mijane na urozmaiconej trasie spływu to magiczne miejsca – zabytki historii i kultury oraz miejsca związane z wielkimi nazwiskami i wydarzeniami.

Widok na Pińczów

 

Największy ośrodek na Ponidziu to Pińczów – średniowieczne miasto rycerskie, które w XVI wieku dzięki Mikołajowi Oleśnickiemu stało się ośrodkiem reformacji.

Kolejne miejsce to Chroberz, w którym warto zobaczyć Pałac Wielopolskich. Filip Bajon kręcił w nim scenę balu do filmu „Przedwiośnie" na podstawie powieści Żeromskiego.

Kolejna miejscowość na trasie to Niegosławice, gdzie urodził się pisarz Adolf Dygasiński nazywany „polskim Kiplingiem", a to ze względu na umiejętność obserwacji przyrody, co znalazło odzwierciedlenie w jego twórczości.

 

Wiślicka kolegiata

 

Przy lewym brzegu Nidy położona jest Wiślica z najstarszą w Polsce zabytkową misą chrzcielną datowaną na IX wiek oraz gotycką kolegiatą.

W Starym Korczynie z kolei urodził się książę Bolesław Wstydliwy, który później stał się założycielem sąsiedniego Nowego Korczyna.

 

O pięknej i nieszczęśliwej Nidzie

Chyba każda rzeka ma swoją legendę o dziewczynie, która utopiła się z miłości. Taka legenda od dawna krąży również na Ponidziu. Mówi ona o losach mieszkającej nad rzeką pięknej dziewczyny o imieniu Nida. Po tym, kiedy jej narzeczony Olbrom znalazł sobie inną, nieszczęśliwa Nida rzuciła się do wody, a od jej imienia mieszkańcy nazwali rzekę.

Tak więc na spływ Nidą składa się prawdziwe bogactwo przeżyć, których żródłem są piękne krajobrazy, kontakt z naturą, liczne zabytki  historii i kultury narodowej, warte poznania. Pozostaje zakończyć słowami przytaczanej już wcześniej w artykule uczestniczki spływów  po Nidzie, Joanny Kardy:

Poznaliśmy tylko niewielką część tej krainy. Dlatego warto tu wracać na kolejne spływy. Mimo czyhających niebezpieczeństw ;-)

Joanna Majewska

Zainteresowanym kajakarstwem polecamy stronę Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego w Busku-Zdroju, gdzie można znaleźć informacje o działalności Klubu Wodnego Nida oraz aktualności na temat organizowanych przez klub spływów.