Muzeum Diecezjalne w Kielcach

Muzeum Diecezjalne w Kielcach

Dzieje muzeum

Historia Muzeum Diecezjalnego wiążę się z osobą księdza Czesława Chodorowskiego, który w 1911 roku w „Przeglądzie Diecezjalnym" opublikował artykuł nt. istniejących wówczas w Europie tego typu muzeów. W artykule ksiądz Chodorowski wskazał na konieczność utworzenia podobnej instytucji także w naszym kraju. Muzeum miało przynieść korzyści kulturotwórcze, a także chronić dzieła sztuki przed kradzieżą, zniszczeniami,  wywozem poza granice kraju. Muzeum miało służyć nie tylko pasjonatom sztuki, ale wszystkim tym, którzy w jakimś stopniu interesowali się dziejami kultury polskiej. Księdza Chodorowskiego poparli inni duchowni. Na trzecim piętrze dobudowanej do kieleckiego seminarium tzw. Maciejówki wyznaczono salę, w której gromadzono różnego charakteru obiekty stanowiące zalążek przeszłej kolekcji muzealnej. Pochodziły z darów wielu duchownych.
W okresie międzywojennym muzeum wzbogaciło się o eksponaty archeologiczne, tkaniny liturgiczne, czy oddane w 1922 roku przez księdza Bronisława Obuchowicza dwa antyfonarze pergaminowe zdobione miniaturami, pretekstę XVI – wiecznego ornatu, obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem malowany temperą na desce oraz trzy portrety kanoników kieleckich.
Niestety większość zebranych rzeźb, obrazów, czy wyrobów rzemiosła artystycznego zaginęła w okresie II wojny światowej. Zachowały się  prawie wszystkie obrazy późnogotyckie. Ważną rolę w gromadzeniu i ochronie tych przedmiotów odegrał Leon Dziedzic, kamerdyner Biskupa Czesława Kaczmarka.
W ramach przygotowań do rocznicy 200 - lecia istnienia diecezji kieleckiej, biskup ordynariusz Kazimierz Ryczan specjalnym dekretem z dnia 17 sierpnia 2004 roku powołał Muzeum Diecezjalne w Kielcach. Datę otwarcia wyznaczono na czerwiec 2005 roku. Muzeum znalazło swą ostateczną siedzibę w budynku przy ulicy Jana Pawła II nr 3 – dawnej rezydencji biskupiej. Od tamtej pory obok stałych wystaw, muzeum organizuje również czasowe.

Eksponaty

W salach  muzeum podziwiać można znakomite przykłady malarstwa gotyckiego, pochodzące przede wszystkim ze starej kolekcji muzealnej – skrzydła tryptyku Św. Jana Jałmużnika z Rokoszyna oraz obraz o tej samej tematyce – dzieło Michała Lancza z Kitzingen, ufundowane dla kościoła Św. Wojciecha w Kielcach, a także „Madonnę z Dzieciątkiem" z katedry kieleckiej, skrzydła tryptyku z kościoła parafialnego w Niedźwiedziu, czy „Trzon Łaski" z kościoła w Witowie. Malarstwu towarzyszą wybrane przykłady zarówno rzeźby średniowiecznej, jak i rzemiosła artystycznego. Do najcenniejszych należą ufundowane przez Kazimierza Wielkiego: kielich oraz herma Św. Marii Magdaleny ze Stopnicy, monstrancje wieżyczkowe z Wiślicy i katedry kieleckiej, kielichy z Kijów i Miechowa. Licznie prezentowane są przykłady sztuki nowożytnej. Wśród wyrobów złotniczych na uwagę zasługują przede wszystkim monstrancje z kościołów: w Stopnicy, Chęcinach, a także kielichy, puszki z Dobrowody, czy relikwiarze. Do najciekawszych szat liturgicznych należą komplety ufundowane przez biskupów Jana Gembickiego, Jakuba Zadzika, Andrzeja Trzebickiego, Konstantego A. Szaniawskiego. Jest też ornat należący do pierwszego biskupa kieleckiego Wojciecha de Boża Wola Górskiego, ofiarowany mu przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. 

Jedna z pierwszych wystaw pn. Skarby Diecezji Kieleckiej

Lekcje muzealne

Muzeum Diecezjalne ma w swojej ofercie specjalny program edukacyjny składający się z serii lekcji muzealnych. Lekcje zostały dostosowane do programu nauczania przedmiotów humanistycznych w poszczególnych typach szkół. Można także wybrać temat nie wynikający w sposób bezpośredni z programu nauczania, ale będący ciekawym dopełnieniem treści przekazywanych na lekcjach. Każdy temat realizowany jest w oparciu o szczegółowy scenariusz lekcji przedstawiający cele lekcji, treści nauczania oraz sposób realizacji. W trakcie lekcji uczniowie zapoznają się z wybranymi eksponatami, wyświetlane są także slajdy i ilustracje odnoszące się do omawianego zagadnienia.