Na cysterskim szlaku
MUZEUM CYSTERSÓW
ul. Kościelna 14, 27-215 Wąchock
tel. 41 275 02 00 (furta klasztorna)
tel. 41 275 02 08 (o. Opat Eugeniusz Augustyn)
http://www.wachock.cystersi.pl/muzeum/
Opactwo Cystersów w Wąchocku
Zabytek najwyższej klasy
Muzeum cystersów znajduje się na terenie znakomicie zachowanego XII-wiecznego zespołu klasztornego opactwa. Bracia przybyli do Wąchocka w 1179 roku, sprowadzeni z Francji, w ramach ruchu odnowy życia monastycznego. Zespół klasztorny stanowi zabytek o światowym znaczeniu. Rada Europy objęła go patronatem, jako jeden z najważniejszych obiektów „Szlaku Cystersów" i „Szlaku Romańskiego". Zespół klasztorny obejmuje kościół romański pw. Najświętszej Maryi Panny i św. Floriana oraz klasztor. Świątynia jest trójnawową bazyliką zbudowaną przez włoskiego mistrza Simona. Zarówno plan jak i skromny, wręcz ascetyczny, wygląd wynikał z reguł architektury zakonnej. Jedynymi ozdobnymi elementami są ceramiczna posadzka i kamienne rozety, służki, portale i żebra sklepieniowe. W XV wieku kościół za sprawą przebudowy nabrał cech stylu gotyckiego. W równolegle budowanym klasztorze do dziś zachowały się w dobrym stanie elementy czysto romańskie: skarbiec, kapitularz, sala wspólnej pracy, czyli tzw. fraternia, sypialnia, jadalnia i karcer. Podobnie jak kościół, również klasztor poddano rozbudowie - efektem jest wieża z 1643 roku i wczesnobarokowe krużganki.
Ozdobne elementy we wnętrzu kościoła
Ślady powstania narodowego
Ekspozycje muzealne w zespole klasztornym oparte są w głównej mierze o zbiory wieloletniego proboszcza z parafii w Nowej Słupi ks. mjr. Walentego Ślusarczyka. Kluczowe dla całej kolekcji są pamiątki po powstaniu narodowym z 1863 roku i innych zrywach niepodległościowych. W ogrodzenie klasztorne na przestrzeni lat wmurowano tablice poświęcone powstańcom styczniowym i żołnierzom Armii Krajowej, którzy w czasie II wojny światowej obozowali w pobliskich lasach. W krypcie spoczywają szczątki dowódcy świętokrzyskich zgrupowań partyzanckich AK mjr. Jana Piwnika „Ponurego". Na terenie całego miasta znajduje się więcej pamiątek po walczących, w tym pomniki, tablice i mogiły poległych. W muzeum, które w pomieszczeniach klasztornych otwarto w 1991 roku prezentowane są sztandary powstańcze, kolekcja broni, dokumenty z tamtego okresu. Ciekawa i godna uwagi jest także biżuteria noszona w okresie przedpowstaniowym, na znak żałoby narodowej.
Więcej informacji o muzeum na stronie: http://www.wachock.cystersi.pl/muzeum/
