Czy to tak mogło być? - grupy rekonstrukcji historycznych szukają odpowiedzi na to pytanie i z pasją, ambicją przybliżają historię na żywo oraz próbują jak najwierniej odtworzyć wydarzenia.
Rekonstrukcja to szereg działań zmierzających do przywrócenia stanu pierwotnego, odbudowy obiektów, odtworzenia utraconych danych, odtworzenia wydarzeń zaistniałych w przeszłości. Rekonstrukcja powstaje z inspiracji wielu czynników i może się stać nim np. moda noszenia ubiorów z dawnych epok czy chęć podążania śladami historii. Ważnym elementem na rzecz wiernej rekonstrukcji wydarzeń jest, aby w przygotowywanym scenariuszu inscenizacji mogli brać udział historycy i naukowcy.
Inspiracją do rekonstrukcji procesu wytopu żelaza w „Dymarkach" sprzed 2000 lat, przeprowadzonej po raz pierwszy we wrześniu 1967 r. w Nowej Słupi, było sprawdzenie efektu dociekań i badań naukowych przy bardzo ograniczonych źródłach archeologicznych. Ta pierwsza rekonstrukcja stała się corocznym, sierpniowym wydarzeniem przedstawiającym silne tradycje górniczo – hutnicze na Ziemi Świętokrzyskiej.
Każdego roku, 21 września członkowie Grup Rekonstrukcji Historycznych i weterani największej powietrzno-desantowej alianckiej operacji „Market Garden" przybywają do Holandii. Inspiracją jest marsz mający upamiętnić drogę, jaką we wrześniu 1944 r. musieli przebyć amerykańscy, brytyjscy i polscy spadochroniarze z rejonu zrzutu niedaleko Oesterbeck do mostu w Arnhem.
Gdy oglądamy rekonstrukcję walk polskiej kawalerii i spotykamy wśród widzów weterana, uczestnika walk partyzanckich Henryka Pawelca „Andrzeja" – dowódcę zwiadu konnego oddziału partyzanckiego AK „Wybranieccy", mamy świadomość autentyczności wydarzeń i uczestniczenia w „lekcji historii na żywo".
Ta różnorodność wydarzeń, bogactwo tradycji walk niepodległościowych na ziemi świętokrzyskiej stały się inspiracją do powstania szeregu Grup Rekonstrukcji Historycznych, Stowarzyszeń, Bractw i Szwadronów z różnych epok. Tworzyli i tworzą je zapaleni hobbyści, którzy wciągają w swoje działania ludzi ze swojego otoczenia, a także w dużej mierze młodzież. Ich działania stały się nową, jedną z form przekazu historycznego. Każdy człowiek odbiera historię inaczej i w różny sposób oddziaływają na niego różne formy informacji jak: opis, obraz, film czy inscenizacja. Przygotowane rekonstrukcje z dużą dokładnością oraz rozmachem przybliżają widzom szczegóły wydarzeń i prowadzą do popularyzacji wiedzy historycznej.
Na szlaki lekcji histori na żywo zapraszają działające już na Ziemi Świętokrzyskiej Grupy Rekonstrukcji Historycznych.
