W tradycji ludowej Wigilia i dzień Bożego Narodzenia były czasem spędzanym w uroczystym nastroju w gronie najbliższej rodziny. Nie składano i nie przyjmowano wówczas wizyt. Dopiero dzień św. Szczepana otwierał okres zabaw, spotkań i przyjęć. W tym dniu zaczynano odwiedziny, a w domach pojawiali się pierwsi świąteczni goście – m.in. kolędnicy z szopką.
W dawnych latach, jak nakazywał zwyczaj, grupy przebierańców z gwiazdą, szopką, turoniem czy postacią króla Heroda, wędrowały od domu do domu z życzeniami świątecznymi i noworocznymi na ustach, odgrywając przy tym Jasełka.
Na wystawie będzie można obejrzeć przenośną szopkę kukiełkową z 1917 roku, stacjonarne szopki ludowe, jak również takie, które przynajmniej formą, postaciami jakie tam występują nawiązują bezpośrednio do tych tradycyjnych szopek. Są również pokazane rekwizyty kolędnicze jak np. głowy turoni, gwiazda kolędnicza, maski obrzędowe, hałaśniki kolędnicze. Ekspozycję wzbogacają obrazy przedstawiające grupę kolędniczą, płaskorzeźby i rzeźby drewniane.
Wystawa prezentuje część kolekcji z Muzeum Narodowego w Kielcach, Muzeum Lubelskiego w Lublinie i Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim. Będzie dostępna dla zwiedzających do końca stycznia 2018 r.
