Jak dużym problemem są choroby kardiologiczne?
Schorzenia sercowo-naczyniowe stanowią nadal główną przyczynę śmierci Polaków. Czterdzieści sześć procent zgonów ma podłoże sercowo-naczyniowe, dwadzieścia cztery procent to zgony spowodowane schorzeniami onkologicznymi, czyli niemal dwukrotnie mniej. Rocznie, w naszym kraju notuje się ok. 100 tys. nowych zachorowań z powodu zawału serca i około 60 tysięcy udarów mózgu. Jeżeli dołożymy do tych liczb osoby dotychczas chorujące, czyli ok. 1mln osób z niewydolnością serca, ponad 2 mln z chorobą wieńcową, ok. 500 tysięcy z migotaniem przedsionków, ponad 10 mln z nadciśnieniem tętniczym, 18 mln z hipercholesterolemią to dobrze zobrazujemy skalę problemu.
Kto najczęściej choruje?
Osobami najbardziej zagrożonymi są osoby obciążone czynnikami ryzyka, z których najważniejsze to nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, palenie papierosów, cukrzyca, przewlekłe choroby zapalne, otyłość, brak aktywności fizycznej, a także obciążenia rodzinne. Wpływ czynników środowiskowych jest modyfikowany genetycznie, ale nadal mamy bardzo duży wpływ na kondycję naszego serca i naczyń. Kardiolodzy w Europie, również w Polsce, posługują się tablicami Euro Score, dzięki którym można obliczyć ryzyko zgonu sercowo-naczyniowego, w perspektywie 10-letniej, u każdej dorosłej osoby powyżej 40. roku życia. Osoby należące do grupy zwiększonego ryzyka obowiązują inne normy na przykład dla stężenia cholesterolu.
Jak żyć, aby uniknąć tych schorzeń?
W przypadku schorzeń sercowo-naczyniowych nawet w osiemdziesięciu procentach przypadków mamy wpływ na swoje zdrowie. Znajomość i przestrzeganie podstawowych norm jak: ciśnienie tętnicze poniżej 140/90mmHg, stężenie cholesterolu we krwi poniżej 190mg/dl, obwód pasa poniżej 80 cm u kobiet i 94 cm u mężczyzn. Do tego, ważne abyśmy zwracali uwagę, żeby na naszym talerzu znajdowało się jak najwięcej warzyw, a jak najmniej żywności wysokoprzetworzonej. Ruszajmy się, nawet najdrobniejsza aktywność fizyczna, na przykład wejście po schodach zamiast używania windy, jest lepsza niż bezruch. Nie czekajmy na specjalne okazje! Powinniśmy zasady zdrowego stylu życia wdrażać już od najmłodszych lat naszym dzieciom i wnukom, bo tylko wtedy stają się one naturalnym zachowaniem i stylem życia. Niezwykle istotne jest wpajanie dzieciom jak należy zdrowo się odżywiać, jakie przekąski wybierać, a jakich produktów unikać. Ważne jest, aby rozwijać w najmłodszych naturalną potrzebę ruchu oraz dezaprobatę dla używek, zwłaszcza papierosów. Dbanie o naturalne środowisko również wpisuje się w ten model wychowania, podobnie jak świadomość własnego zdrowia oraz potrzeba mądrej i racjonalnej jego kontroli. Sposób, w jaki dzieciom przekazujemy te informacje też warunkuje efektywność naszych „lekcji". Warto robić to w trakcie zabawy, konkursów czy gier.
Kieruje Pani I Kliniką Kardiologii i Elektroterapii Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach. Realizują Państwo ciekawe projekty unijne. Jakie? Na co zostały przyznane dotacje?
I Klinika Kardiologii i Elektroterapii realizuje dwa projekty unijne dedykowane rozwijaniu nowych metod diagnostyki i terapii w dziedzinie elektrofizjologii oraz telemonitorowania kardiologicznego. Wdrożenie i prowadzenie obu programów związane było z zakupem sprzętu do badań i zabiegów elektrofizjologicznych: angiografu cyfrowego, systemu elektrofizjologicznego, echokardiografu oraz centrali i systemów do monitorowania. Z realizacją programu związane są badania kliniczne i poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań oraz publikacja wyników tych badań w czasopismach kardiologicznych. Zadań i obowiązków w związku z tym jest dużo, z drugiej strony mamy możliwość korzystania i tworzenia postępowych rozwiązań, dostęp do metod, aparatury i sprzętu najnowocześniejszych i niezwykle precyzyjnych.
Co te inwestycje oznaczają w praktyce, dla pacjentów?
Stworzenie Pracowni Elektrofizjologii i wyposażenie jej w nowoczesną aparaturę umożliwiło lekarzom przeprowadzanie diagnostyki i terapii u chorych z różnymi postaciami komorowych i nadkomorowych zaburzeń rytmu. Zdobywanie własnych doświadczeń i obserwacji klinicznych było możliwe dzięki funduszom unijnym, oczywiście przy zaangażowania niezbędnych regionalnych środków Urzędu Marszałkowskiego i szpitala. Dla pacjentów to możliwość uzyskania wysokospecjalistycznej pomocy blisko miejsca zamieszkania, bodaj w najkrótszym jak na warunki krajowe czasie.
Ilu pacjentów Państwo średnio leczą?
Leczymy rocznie około 2500 chorych z chorobą wieńcową, niewydolnością serca, zaburzeniami rytmu, nadciśnieniem tętniczym, wadami serca i kardiomiopatiami. Przybywa tych najciężej chorych pacjentów, ponieważ jesteśmy kliniką referencyjną w województwie, dlatego ciężkie stany chorobowe z całego regionu do nas trafiają. Należy podkreślić, że nasza działalność lecznicza nie ogranicza się do lecznictwa zamkniętego. Prowadzimy poradnie przyszpitalne, tak aby zapewnić ciągłość opieki chorym hospitalizowanym w naszej klinice oraz pracownie diagnostyczne, dzięki którym precyzujemy nasze rozpoznania i doskonalimy proces leczenia.
Czy leczą Państwo ludzi tylko ze Świętokrzyskiego, czy także z ościennych województw?
Nieskromnie powiem, że mamy bardzo dobrą opinię w kraju. W celu leczenia i konsultacji przyjeżdżają do nas chorzy z najbardziej odległych zakątków Polski, a wyjeżdżają pytając czy mogą jeszcze w razie potrzeby powrócić. W każdej dziedzinie najważniejsi pozostają ludzie. Nasz zespół lekarsko-pielęgniarski budujemy od kilkunastu lat i pacjenci wielokrotnie podkreślają nie tylko fachowość, rzetelność i profesjonalizm, ale życzliwe, indywidualne podejście do chorego. Ostatnio wzbogaciliśmy się o nowoczesny sprzęt, warunki lokalowe również są lepsze niż w większości szpitali w Polsce. To niewątpliwe atuty naszej świętokrzyskiej kardiologii.
Kierowana przez Panią klinika działa w strukturach Świętokrzyskiego Centrum Kardiologii? Jak w ostatnich latach zmieniła się ta placówka?
Kardiologia świętokrzyska w ostatniej dekadzie rozwija się niezwykle dynamicznie: istnieją dwie kliniki kardiologii powiązane strukturalnie z Uniwersytetem Jana Kochanowskiego i prowadzone przez samodzielnych pracowników nauki. Powstał nowoczesny Oddział Kardiochirurgii, którego lekarze wykonali już z sukcesem ponad tysiąc operacji w krążeniu pozaustrojowym. Dwie pracownie hemodynamiki oraz pracownia wszczepiania stymulatorów zatrudniają znakomitych operatorów i w chwili obecnej są w fazie uzupełniania zużytego sprzętu i zakupu niezbędnego nowego angiografu. W ramach I Kliniki Kardiologii I Elektroterapii powstała Pracownia Elektrofizjologii, pracownie diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia. Oprócz działalności klinicznej i leczenia chorych w szpitalu, prowadzimy, o czym już wspominałam, opiekę ambulatoryjną nad pacjentami w specjalistycznych poradniach: Zaburzeń Rytmu, Kontroli Kardiowerterów-Defibrylatorów, Nadciśnienia Tętniczego i Niewydolności Serca. Lekarze naszego zespołu stale podnoszą swoje kwalifikacje zawodowe oraz zdobywają stopnie naukowe. Jesteśmy widoczni na arenie krajowej i międzynarodowej, czego dowodem są chociażby liczne publikacje i konferencje z udziałem kardiologów kieleckich, ich udział w międzynarodowych rejestrach i badaniach klinicznych, „prezesowanie" sekcjom Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, tworzenie praktycznie wyłącznie siłami zespołu I Kliniki Kardiologii i Elektroterapii, wydawanego przez wydawnictwo VIA MEDICA, jednego z najbardziej poczytnych czasopism kardiologicznych w kraju „Folia Cardiologica".
Jakie wyzwania stoją jeszcze przed kierowanym przez Panią oddziałem?
Te wyzwania związane są zarówno z kolejnymi etapami szkolenia i nabywania nowych kwalifikacji przez cały zespół np. metod echokardiograficznych, monitorowania 24-godzinnego ciśnienia tętniczego i ekg, badania sztywności tętnic, polisomnografii (lekarz przecież uczy się całe życie), jak i realizowania nowych procedur inwazyjnych. Lekarze z naszego zespołu rozwijają się naukowo, zdobywając kolejne stopnie naukowe. Wiele publikują, prowadzą również szkolenia i wykłady dla lekarzy w regionie i w całej Polsce. Kieruję zespołem niezwykle dynamicznych, ambitnych i pracowitych lekarzy i wierzę, że podołamy wspólnie kolejnym wyzwaniom.
Dziękuję za rozmowę
