Pierwsze w dziejach polskiej medycyny przeszczepienie narządu miało miejsce 50 lat temu, 26 stycznia 1966 roku. W dniu rocznicy tego przełomowego wydarzenia obchodzimy ogólnopolski Dzień Transplantacji.
Pionierska operacja przeszczepienia nerki została przeprowadzona przez profesorów Jana Nielubowicza i Tadeusza Orłowskiego. Narząd pochodził od zmarłego pacjenta, jednak uratował życie dziewiętnastoletniej kobiecie. To wydarzenie było przełomem w polskiej transplantologii, dwa lata później, w 1968 roku we Wrocławiu odbył się pierwszy przeszczep nerki od dawcy żywego. Największym i najbardziej znanym sukcesem polskiej transplantologii było przeszczepienie serca, którego podjął się zespół profesora Zbigniewa Religi w 1985 roku. Powyższe sukcesy przyczyniły się w kolejnych latach do rozwoju tej dziedziny medycyny, z powodzeniem przeszczepiano u osób dorosłych, jak i dzieci, m.in.: trzustkę, wątrobę oraz płuca.
Liczba transplantacji rośnie, poziom polskiej medycyny w zakresie przeszczepiania narządów jest coraz wyższy, zwiększa się także świadomość społeczeństwa na temat oddawania narządów i podpisywania oświadczeń woli, czyli zgody na pobranie organów po śmierci. W Polsce istnieje zasada zgody domniemanej, która zakłada, że każdy zgadza się na pobranie części narządów, jeśli wcześniej nie wyraził swojego sprzeciwu. Oświadczenie woli to rodzaj karty, na której można wyrazić zgodę na pobranie narządów w celu ratowania życia innych ludzi. Rozwiązanie to ułatwia pracę lekarzom, jest także powodem rozmów w gronie rodziny.
Świadomość dotycząca przeszczepów wśród Polaków jest coraz większa, jednak niewystarczająca. Według badań przeprowadzonych w październiku 2015 roku tylko 17% ankietowanych zna przepisy dotyczące pobierania komórek, tkanek i narządów w Polsce. Wiele osób nie jest w stanie wskazać, w którym momencie następuje śmierć człowieka, bowiem 35% pytanych jako moment zgonu uznaje ustanie pracy serca, a nie śmierć mózgu.
Najnowsza kampania Ministerstwa Zdrowia „Zgoda na Życie", która potrwa do końca 2016 roku, ma na celu rozpowszechnienie wiedzy na temat transplantologii oraz zachęcenie do rozmów na ten temat z najbliższymi oraz do publicznego deklarowania swojej woli. Za jej pomocą promowane będzie także dawstwo szpiku oraz innych komórek i tkanek. Kampania finansowana jest w ramach Narodowego Programu Rozwoju Medycyny Transplantacyjnej na lata 2011-2020.
Strona kampanii: http://www.zgodanazycie.pl/