„Tak jak cudownie zrosły się członki św. Stanisława, tak też zrośnie się Polska podzielona na dzielnice”
Te słowa zostały wypowiedziane przez Wincentego z Kielczy (Wincenty z Kielc) - pierwszego znanego z imienia polskiego kompozytora, tworzącego po łacinie, kanonika krakowskiego, dominikanina, który urodził się przed 1200 r., zmarł po 1261 r.
Wincenty pochodził ze słynnego rodu Odrowążów. Do chwili obecnej trwa spór o miejsce jego urodzenia. Część historyków uważa, że pochodził z Kielc, inni, że z miejscowości Kielcza, położonej na pograniczu Dolnego Śląska, w pobliżu Strzelec Opolskich. O życiu Wincentego nie ma wielu wiadomości. Wiadomo, że od 1222 r. był kapelanem biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża, a że od około 1235 r. wstąpił do zakonu ojców dominikanów, zaś w 1257 r. piastował godność kanonika krakowskiego, natomiast w 1258 r. sprawował funkcję przeora konwentu domu w Raciborzu.
Płyta upamiętniająca Wincentego z Kielc
Jest autorem dwóch żywotów biskupa Stanisława ze Szczepanowa - „Vita minor” („Żywot mniejszy”), który służył celom kanonizacyjnym, natomiast „Vita maior” („Żywot większy”) jest jego rozszerzeniem i został spisany kilka lat po kanonizacji i podkreślał znaczenie św. Stanisława w historii Polski. Posiadał również wymowę polityczno-ideową. Wincenty propagował w tym dziele zjednoczenie rozbitej na dzielnice Polski. Przypisywano mu także kronikę historyczną, która miała być kontynuacją kroniki Wincentego Kadłubka (niestety zaginęła).
Wincenty jest także autorem nowej redakcji „Kroniki Dominikańskiej” oraz oficjum brewiarzowego ku czci św. Stanisława „Dies ades celebris”, z którego pochodzi hymn „Gaude Mater Polonia”. Nie wyklucza się, że nie jest on całkowicie oryginalny, gdyż zarówno tekst jak i rysunki melodii przypominają niektóre inne hymny, znane w średniowiecznej Europie. Pieśń ta stała się później pierwszym w historii polskim hymnem królewskim (ostatnich Piastów) i od wieków towarzyszy szczególnym uroczystościom państwowym i społecznym. Pod koniec życia Wincenty z Kielc spisał „Roczniki Kapituły Krakowskiej”.
Zmarł w latach siedemdziesiątych XIII stulecia (ok. 1262 r.).
* W katedrze kieleckiej możemy obejrzeć księgę zawierająca pieśni kościelne m.in. „Gaude Mater Polonia" autorstwa Wincentego z Kielc, a na ścianie bazyliki katedralnej znajduje się płyta upamiętniająca polskiego kompozytora i kanonika.
