Początki jędrzejowskiej kolejki sięgają czasów I wojny światowej. Wybudowany na potrzeby armii cesarsko-królewskiej w 1915 roku pierwszy odcinek łączył Jędrzejów z Motkowicami. Wtedy także zaczęto wznosić tymczasowe mosty na Nidzie, które służą do dzisiejszego dnia. Sieć sukcesywnie powiększano o nowe odcinki: do Hajdaszka, Sędziejowic i Chmielnika, przez Raków Opatowski do Bogorii, z Miechowa przez Węchadłów, Działoszyce, Kocmyrzów do Posądza oraz z Kijów do Opatowca i ze Staszowa do Szczucina. Kolejne linie połączyły pińczów z Wiślicą i Kazimierzą Wielką.
Wąskotorówka pełniła ważną funkcję w życiu gospodarczym i społecznym Ponidzia. Transportowano nią rozmaite towary - od płodów rolnych, cukru, węgla, drewna, surowców minieralnych po  przewóz pasażerów między miasteczkami i wioskami. W czasie II wojny światowej ciuchcię wykorzystywały do przemieszczania się organizacje podziemne z terenu Kielecczyzny, co umożliwiał im polski personel słuzby liniowej kolei.
Od 1966 roku Jędrzejowska Kolej Dojazdowa stopniowo zaczyna tracić na znaczeniu, by w 1992 roku ograniczyć swą działalność do przewozu turystów.

Obecnie Świętokrzyska Kolejka Dojazdowa "Ciuchcia Expres Ponidzie" obsługuje trzy trasy: z Jędrzejowa do Pińczowa, z Pińczowa do Umianowic oraz z Umianowic do Hajdaszka. W skład taboru wchodzą: zabytkowa lokomotywa parowa, lokomotywa spalinowa, przeznaczone na porę letnią wagony bez dachu oraz plenerowy, a także cztery wagony pasażerskie i bufet.
Niezwykłą atrakcją są organizowane na stacji Umianowice zabawy przy ognisku. Tam również do dyspozycji turystów są boiska piłki siatkowej, nożnej, koszykówki i tor przeszkód.

Aktualny rozkład jazdy i cennik znajduje się na stronie http://ciuchcia.eu

Anna Dulak/ciuchcia.eu
Fot. ciuchcia.eu