Wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych 17 grudnia 2009 roku.
Charakterystyka produktu:
Wygląd
Farsz z widocznymi ziarnami kaszy gryczanej, kawałkami grzybów, kapusty i śliwek
Konsystencja
Konsystencja lekko zwarta, w dotyku farsz jest wilgotnawy i lepki.
Smak i zapach
Smak specyficzny z lekką goryczką prażonej kaszy i kwaśną nutką, pochodząca od kiszonej kapusty. Zapach charakterystyczny dla prażonej kaszy gryczanej, suszonych grzybów i śliwek.
Barwa
Lekko brunatna, w zależności od ilości użytej kapusty może być lekko zielona lub bardziej brązowa, przy większej ilości grzybów i śliwek.
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu:
Wieś Małyszyn Dolny położona jest na Przedgórzu Iłżeckim, w północno-wschodniej części powiatu starachowickiego. Od kilkudziesięciu lat przyrządza się w tej okolicy farsz z kaszy gryczanej z dodatkiem kwaszonej kapusty, grzybów i suszonych śliwek. Składniki pochodzą najczęściej z tutejszych gospodarstw, gdyż tereny te od dawna słyną z uprawy gryki, zwanej także „tatarką” , oraz grzybnych lasów.
Farsz ma specyficzny i niepowtarzalny smak – lekką goryczkę, pochodzącą od prażonej kaszy gryczanej oraz kwaśną nutkę kiszonej kapusty. Kasza gryczana musi być jednak uprażona w odpowiedniej ilości wody na blasze, by pozostała sypka, zaś kapusta kwaszona powinna być posiekana tasakiem, a nie skręcana przez maszynkę. To właśnie dzięki temu farsz uzyskuje odpowiednią, luźną konsystencję.
Pierogi z tak przyrządzonym nadzieniem podawane były zwykle z okrasą z masła lub słoniny i skwarków. Najczęściej robiono je w okresie Świąt Bożego Narodzenia, natomiast w okresie jesiennym, gdy dostępne były duże głowy kapusty, farszem nadziewano gołąbki. W 2005 roku farsz z kaszy gryczanej został nagrodzony III Nagrodą w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo”.
