600 milionów lat Gór Świętokrzyskich zamknięte w gablotach
ul. Zgoda 21, 25-953 Kielce
Skały i skamieniałości ze wszystkich okresów geologicznych
Muzeum Geologiczne jest integralną częścią Oddziału Świętokrzyskiego Państwowego Instytutu Geologicznego. Powstało w 1961 roku. Zwiedzać można je jednak dopiero od 1992 roku. Wcześniej funkcjonowało jako archiwum zbiorów. Zgromadzone eksponaty obrazują 600 milionów lat historii Gór Świętokrzyskich - taki jest też tytuł stałej wystawy prezentowanej w muzeum. Składają się na nią skały i skamieniałości pochodzące ze wszystkich okresów geologicznych, począwszy od ery paleozoicznej (kambr) do ery kenozoicznej (czwartorzęd). W muzeum można więc zobaczyć kolekcję koralowców dewońskich, a także surowce budowlane: rudy żelaza, miedzi, cynku i ołowiu, siarkę oraz skały dekoracyjne, tzw. „marmury świętokrzyskie". Wśród eksponatów znajdują się również okazy krzemienia pasiastego, z którego wyrabiano siekierki, noże, groty do strzał i inne narzędzia. Ta ozdobna odmiana krzemienia, zwana również polskim diamentem, chętnie wykorzystywana jest przez jubilerów do wyrobu biżuterii artystycznej. Wydobywany był już w neolicie i wczesnej epoce brązu w Krzemionkach Opatowskich.
Na stałej wystawie prezentowanych jest około tysiąca okazów skał, skamieniałości i minerałów. Muzeum ma ich w swoich zbiorach znacznie więcej, bo około 12 tysięcy. Wśród eksponatów znajdują się skamieniałości wymarłych trylobitów i graptolitów, muszle dawnych gatunków ramienionogów, małży, ślimaków i amonitów oraz tropy dinozaurów. Największym okazem muzeum jest ważący półtorej tony blok skalny ze szczątkami neogeńskiego wieloryba, wydobyty z kamieniołomów w Pińczowie w 1993 roku. Blok skalny zawiera kości czaszki i kręgosłupa walenia, a jest osadem subtropikalnego morza sprzed około 15 milionów lat.
Wystrój też jest eksponatem
Integralnym elementem wystawy jest sam wystrój sali muzealnej, do którego wykorzystano lokalne skały ozdobne, tzw. marmury świętokrzyskie, zlepieniec permski z Czerwonej Góry i wapień dewoński. Na zewnątrz muzeum znajduje się lapidarium z typowymi dla Gór Świętokrzyskich skałami. Oprócz wystawy stałej, muzeum organizuje wystawy czasowe. Do tej pory zobaczyć można było między innymi wystawy: "Antarktyda - geologiczne świadectwo przeszłości", "Tęcza w kamieniu", czy "Bursztyn - skarb dawnych mórz".
Muzeum można zwiedzać indywidualnie lub grupowo. Dla zorganizowanych grup pracownicy muzeum organizują prelekcje z dziedziny geologii i paleontologii. Tematyka jest szeroka i obejmuje między innymi: budowę geologiczną naszego regionu, etapy powstawania map geologicznych, czy wiadomości z zakresu historii górnictwa świętokrzyskiego.
